Miejscowość statystyczna to wyodrębniony dla celów statystycznych zespół kilku miejscowości obejmujący z reguły wieś oraz przyległe do niej przysiółki i inne mniejsze miejscowości, dla których łącznie zbierane są i opracowywane dane statystyczne. Jest on określony wspólną nazwą, przeważnie większej miejscowości. W szczególnym przypadku zespół może zawierać tylko jedną miejscowość (por. rys. poniżej – w nawiasach podano określenie miejscowości).

Określenie miejscowości:

- dla miejscowości wiejskich:

0 - miejscowość statystyczna

1 - miejscowość podstawowa

2 - integralna część miejscowości

- dla miast:

0 - miasto

1 - dzielnice m.st. Warszawy, delegatury w Krakowie, Łodzi, Poznaniu, Wrocławiu, części miast w pozostałych miastach

2 - części miasta w dzielnicach m.st. Warszawy i w delegaturach

Źródłem prawa w zakresie miejscowości jest ustawa z dnia 29 sierpnia 2003 r. o urzędowych nazwach miejscowości i obiektów fizjograficznych (Dz. U. z 2003 r. Nr 166, poz. 1612 i z 2005 r. Nr 17, poz. 141 z późn. zm.). Ustawa definiuje podstawowe pojęcia w tym obszarze.

Miejscowość – jednostka osadnicza lub inny obszar zabudowany odróżniający się od innych miejscowości odrębną nazwą, a przy jednakowej nazwie – odmiennym określeniem ich rodzaju.

Rodzaj miejscowości – określenie charakteru miejscowości ukształtowanej w procesie rozwoju osadnictwa, w szczególności: miasto, osiedle, wieś, osada, kolonia, przysiółek i ich części.

Z podanych w ustawie definicji różnych rodzajów wynika podział miejscowości na dwie podstawowe kategorie:

• miejscowości samodzielne, nazywane w rejestrze TERYT podstawowymi,
• miejscowości niesamodzielne, tzw. integralne części miejscowości, z których każda należy do jakiejś miejscowości podstawowej.

W niektórych przypadkach samodzielność miejscowości powiązana jest z jej rodzajem, i tak:

• miasto i wieś – to zawsze samodzielne jednostki osadnicze,
• część miasta, część wsi oraz przysiółek i osiedle – to integralne części miejscowości; wymieniając daną nazwę należy zawsze wskazać nazwę jej miejscowości podstawowej np.: część miasta, część, przysiółek lub osiedle będące częścią wsi,
• osada i kolonia – mają charakter dwoisty: mogą to być samodzielne jednostki osadnicze lub stanowić części integralne wybranej wsi, mówimy wówczas o osadzie, czy kolonii wsi.

Przynależność do miejscowości podstawowej określana jest przede wszystkim na podstawie prowadzonej numeracji porządkowej nieruchomości – budynki położone w miejscowości należącej do innej miejscowości są numerowane w ramach numeracji ich miejscowości podstawowej, bądź włączone są w jej sieć ulic.